Het is zaterdagmorgen 8 februari 2025. Buiten langs de baan bij de IJsclub blaast een heus dweilorkest hoempapatonen de koude lucht in.
Boven in ’t Hogerop is een geanimeerde bijeenkomst gaande van talloze mensen die op de één of andere manier betrokken zijn of zijn geweest bij deze jeugdschaatsactie.
Op de bar staat heerlijke taart en er is koffe en thee. Valt er wat te vieren dan? Nou en of, want ruim vijftig jaar geleden werden immers de eerste initiatieven genomen om de lagere schooljeugd van toen de beginselen van het schaatsen op een speelse manier bij te brengen. Gedurende de bestaanstijd van Winterkoninkje zijn dat er zeker 20.000 geweest, dus genoeg redenen voor een feestje.
Tijdperk Ger Mantel
We gaan maar eens langs bij wat bekenden. De nog altijd kwiek uitziende Ger Mantel vertelt:
“Tja, mijn verre voorgangers, Harry Falke, Rinus Tuinenburg en Erno van Markus, toen allemaal hardrijders en/of trainers van de IJsclub, wilden net als bij het Zuiderdistrict van de KNSB begin jaren ’70, schaatslessen gaan organiseren voor de hoogste klassen van de lagere scholen. Daarbij werd samengewerkt met diverse ijsclubs uit de regio. Het onderdeel jeugdschaatsen bij de ijsclub Haarlem kreeg de naam “Actie Winterkoninkje”. De gemeente Haarlem vond het een mooi initiatief en ondersteunde met drukwerk en er werden enveloppen naar de diverse scholen gebracht. Op het Houtplein, in het toenmalige hotel van Aken, was een bijeenkomst voor de ouders en klom Harry op een stoel om tekst en uitleg te geven. Voor de instructeurs en begeleiders, vaak wedstrijdrijders, bestond een simpel lesboekje dat Harry had gemaakt.
Omdat Haarlem nog geen kunstijsbaan had (er waren wel plannen), werd met de bus naar Alkmaar en soms naar de Jaap Edenbaan gereden. Er waren eigenlijk te weinig toegangskaartjes voor die kinderen dus werd er wat geïmproviseerd. De kinderen die al binnen waren gaven ongezien hun kaartje weer door het hek verderop, zodat iedereen naar binnen kon. Moet je je voorstellen, we gingen op een gegeven moment met 500 kinderen (leeftijd 7 – 12 jaar) uit Kennemerland met 17 bussen op weg en ze moesten zelf schaatsen meenemen (houten doorlopertjes). Er was toen ook een jonge ‘spring in ’t veld’ bij, zij heette Yvonne van Gennip en die hield wel van wat keten in de bus. Aangezien de ijsclub behoefte had aan meer leden, is haar in 1976 gevraagd om lid van de IJsclub te worden. Het latere vervolg is genoeg bekend.
Het is overigens mooi om te zien dat er vanuit dit jeugdschaatsen/Winterkoninkje zoveel verbintenissen met, en in het belang van de vereniging zijn ontstaan. Kijk maar eens naar de samenwerking in de organisatie, het kantoor, het buffet en de vrijwilligers voor diverse evenementen-jury’s bij wedstrijden, echt uniek hoor!
Toen Haarlem een eigen ijsbaan had gekregen namen er op een bepaald moment wel 650 kinderen deel op de zaterdagmorgen, geholpen door 80 instructeurs en begeleiders. Van Haarlem en omliggende gemeenten kreeg de IJsclub jeugdsubsidie zodat we de deelnamekosten voor Wiko laag konden houden. Natuurlijk was er een coördinerend groepje en uiteraard wil ik niemand tekort doen, maar het is haast niet mogelijk om al die vrijwilligers over de vele jaren hier allemaal te noemen.
Na 31 jaar vond ik het wel mooi geweest en trof ik een nieuw team van enthousiaste jonge vrouwen die het stokje wilden overnemen. Kijk dat is nou zo mooi bij die club.”
Tijdperk dames Selhorst
In 2005 zet het nieuwe team (Linda, Martine en Rianne Selhorst met Mariska van der Laan) de schouders onder de organisatie. Er zijn draaiboeken en de dames komen tot een mooie taakverdeling. Gelukkig mogen ook zij rekenen op een grote schare instructeurs en begeleiders en blijft het adagium ‘schaatsen leren op speelse wijze’ van kracht.
Linda en Martine: “Er was wel een maatschappelijke verandering in gang gezet waar je weinig aan kunt doen. Dat hield eigenlijk in dat kinderen, veel meer dan voorheen, ook andere sportactiviteiten hadden op zaterdag. Zwemles, hockey, voetbal om maar wat te noemen. Ook bleek dat in de schoolvakanties er door schaatsschool Kras zgn., Schaatsintensief Cursussen werden gehouden waarbij die deelnemertjes allemaal niet op Easy Gliders reden. Er waren ook vragen of er bij ons misschien gebruik gemaakt mocht worden van noren”. Linda vertelt dat er op een bepaald moment via Yvonne van Gennip dozen vol zgn., Easy Gliders van de firma Zandstra werden bezorgd. Tja wat doe je dan?
Ook stipt ze nog eens aan dat bijvoorbeeld het deel uitmaken van de Jeugdcommissie (die ook dicht bij Wiko staat) zo nuttig is voor je functioneren in de club. “Je krijgt een betere blik op besturen en ziet wat er bij komt kijken om zaken te regelen en daarvan konden we goed gebruik maken in de Wiko-organisatie.
Intussen schuift Anne van Delft aan met nog wat mooie aanvullingen zoals: Generatie-overstijgend, vriendschappen voor het leven, bardiensten, kweekvijver jeugd, gemoedelijk, ‘circle in life’ en leerzaam voor jeugd voor (toekomstig) bestuur.
Anne’s moeder Willie wil nog even kwijt dat zij het redelijk uniek vindt dat het hele gezin van Delft (met z’n vijven), les heeft gegeven bij Wiko. Vader Erik geeft nog eens aan dat het opmerkelijk is dat je bij bepaalde kinderen, bijvoorbeeld met autisme, er in kan slagen hun grenzen te laten verleggen waardoor ze zich beter en meer durven te uiten.
Terwijl Mariska ook al enige tijd is aangeschoven, komt zij met de opmerking die soms doorklinkt “dat Wiko geen onderdeel van de IJsclub zou zijn!”
Dat moet dan op een misverstand berusten, zegt Linda: “Inderdaad, die kinderen zijn geen lid van de ijsclub (of de KNSB), maar de hele organisatie berust wel bij de ijsclub. De medewerkers zijn nagenoeg allemaal clubleden en via de website van de IJsclub kom je bij Wiko en ook zit het in de clubbegroting. Dus Wiko hoort echt bij de IJsclub hoor!
Ook vader Ton Selhorst komt er bij staan. Hij sluit gelijk aan op de actuele ontwikkeling in het wedstrijdschaatsen en begint over Mats van de Bos.
“Ik gaf les aan Mats maar hij vond schaatsen niet zo leuk en wilde liever gaan voetballen. Mats vond die Easy Gliders maar niets en wilde eigenlijk op Noren. Ik heb met hem gepraat en zo bleef hij toch bij Wiko (maar wel op Noren). De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat het materiaal in de loop der jaren zoveel beter is geworden.
We hebben er meer gehad in de lesgroepen die nu internationaal op hoog niveau schaatsen; Wat te denken bijvoorbeeld van Isabelle van Elst (rijdt nu voor België) en Cornelius Kersten (rijdt voor Groot Brittanië).”
Overigens is het huidige beleid bij Wiko dat er vanaf de groepen 5, afhankelijk van de schaatsvaardigheid, op Noren geschaatst kan worden. Dat maakt de overstap naar het clubschaatsen dan weer makkelijker. Je kunt er zelfs over nadenken om alles op Noren te laten overstappen als ze daaraan toe zijn.
Linda en Martine: “Wij zijn in 2020 gestopt en dat liep toen allemaal anders dan gepland. We zouden zaterdag 14 maart 2020 afscheid nemen en die dag het stokje officieel overdragen aan de nieuwe ploeg en afsluiten met de jaarlijkse Elfdorpentocht. Helaas ging dat niet door want op de persconferentie van het cabinet van vrijdag 13 maart werd alles afgelast en gingen er strenge regels gelden i.v.m Covid. We hebben toen nog met de fiets alle diploma’s van de kinderen rond gebracht. Deze diploma’s krijgen ze altijd na afsluiting van de Elfdorpentocht, inclusief medaille.
Maar gelukkig konden we onze taken overdragen aan een nieuw team bestaande uit Jenno van Belle, Walter Braak, Bas Pruisscher en Ingrid Ruijgrok en kunnen zij voor de administratieve zaken weer rekenen op de ervaring van Tineke Luiten. Het gaf ons een gerust gevoel dat Wiko bij dit team in goede handen was”.
Er zijn nog veel meer andere jarenlang-getrouwe Wiko-medewerkers die vast nog leuke anekdotes te vertellen hebben maar het is tijd voor een toespraakje van de coördinator Ingrid Ruigrok, gevolgd door de voorzitter die het huidige Wiko team een mooi bloemetje overhandigt. Na het applaus wordt er nog lang nagepraat en kan blij worden vastgesteld dat het toch wel uniek is dat de “Wiko-geest” na talloze jaren nog steeds aanwezig is.
Lou Hoogewerf