door Ton Meyer

2 mei 2003- Al enige jaren is de Stichting Kunstijsbaan Kennemerland (SKK) bezig om tot een overkapping van de ijsbaan te komen. Die komt er nu: gedeeltelijk of geheel. De liefhebbers van buiten schaatsen in weer en wind kunnen alleen aankomend seizoen nog van zon, storm, regen, wind tegen en mee en soms wat sneeuw genieten op de kunstijsbaan. Daarna zijn deze schaatsers aangewezen op natuurijs.

De SKK heeft een bewonderenswaardige klus geklaard door in totaal 8 miljoen euro beschikbaar te krijgen van de Gemeente Haarlem (4,2) en de Provincie Noord-Holland (3,8) en legt daar zelf nog eens 10%, dus een kleine miljoen bij.

Omdat ik in mijn werkzame periode o.a. in grote houtconstructies adviseerde was ik bijzonder geïnteresseerd, bood aan mee te doen bij de ontwikkeling van de plannen en richtte deze werkgroep op.

Programma van Eisen

In januari 2002 kregen we (Ger Vlug, Lou Hoogewerf en ik) een uitnodiging om met de Stichting mee te denken in het Programma van Eisen. Toen lag er een plan voor een galerijoverkapping voor de 400 m. baan op tafel, samen met een nieuwe ijshockeybaan, onderdoorgang naar het binnenterrein en het geschikt maken van de bestaande 400 m. baan voor skeeleren. Volgens de aannemer zou een volledige overkapping het beschikbare budget ver te boven gaan, hetgeen wij betwijfelden.

Naar aanleiding van deze bijeenkomst heb ik toen namens de Werkgroep aan het Stichtingsbestuur een brief geschreven met een aantal opmerkingen en aanbevelingen:

  1. Er is behoefte aan een geheel overdekte multifunctionele hal om allerlei schaatsactiviteiten mogelijk te maken: zoals recreatie-en wedstrijdschaatsen, kunstrijden, shorttrack, curling, bandy, schoonrijden en misschien wel ijshockey.
  2. Er is behoefte aan meer ijsoppervlak: dus hou ruimte op het binnenterrein om nog een extra ijsring van 265-300 m. aan te leggen, zoals in Heerenveen en Berlijn.
  3. Maak op het binnenterrein wel een 30 x 60 m. baan, maar geen moeder-kindbaantje van 24 x 30 m. zoals in het voornemen lag.
  4. Onderzoek of een bestaande hal in Eindhoven (waar o.a. Davis-cup tennis gespeeld wordt) en die een vrije overspanning heeft van 79 m., exact dezelfde overspanning als wij hier nodig hebben, ook iets voor Haarlem kan zijn. Eindhoven heeft een verlengde geodetische houten koepelconstructie, een zeer efficiënt van de natuur afgekeken constructie, waarbij het materiaal optimaal gebruikt wordt.
  5. Voorts hadden wij in Berlijn geleerd onder welke omstandigheden het beste (snelste) ijs kan worden gemaakt: ijstemperatuur -4° C, haltemperatuur ±12° C en een relatieve luchtvochtigheid van ± 50 %. Dat kan natuurlijk alleen maar in een geheel overdekte hal.

In april 2002 mochten Ger en ik kennis nemen van het enigszins aangepaste Programma van Eisen, waaruit bleek, dat de Stichting op de ingeslagen weg (=galerijoverkapping) doorging. (overigens had men wel het moeder-kindbaantje geschrapt).

Daarna is er een tijdje geen contact meer geweest met de SKK.

Vereniging van Houtconstructeurs

In het najaar van 2002 ontmoette ik op een bijeenkomst van de Vereniging van Houtconstructeurs Emil Lüning, één van de beste houtconstructeurs van Nederland en wees hem op de plannen in Haarlem en de vorm van een ijsbaan, die uitermate geschikt is voor hun geodetische systeem.

GeoDomeDesign

GeoDomeDesign , een samenwerkingsverband tussen het projectmanagementbureau Oranjewoud, houtconstructiebureau Lüning en Arc² architect De Jong, raakte geïnteresseerd, kwam in Haarlem kijken, nam mijn enthousiasme over en maakte vrijblijvend een schetsontwerp, dat aan de SKK werd gepresenteerd in februari van dit jaar; met daarbij een interessante richtprijs.

De Stichting vond het een zeer mooi plan, maar achtte het te laat om de plannen nog te veranderen en een vervolgafspraak werd door de SKK afgezegd.

Toen zijn Karel Rietveld en ik in actie gekomen; eerst richting Provincie Noord-Holland, die al in het najaar van 2002 beslist had om 3,8 miljoen euro beschikbaar te stellen. Via de Commissaris van de Koningin, de heer H. Borghouts en zijn Gedeputeerde E. Neef kregen wij te horen, dat men de begeleiding aan de Gemeente Haarlem overlaat, maar openstaat voor verbetering van de plannen (wijzigen van de galerijkap in een gehele overkapping) als Haarlem daarmee komt.
Daarna hebben we alle Raadsleden en Wethouders van Haarlem benaderd, die nog niet beslist hadden, maar bij wie al wel een voorstel van B&W lag om een krediet van 4,2 miljoen euro beschikbaar te stellen.
Beide overheden hebben we uitgebreid gewezen op de vele voordelen van een volledige overkapping versus een galerij-overkapping en dat voor hetzelfde budget.Wij hebben hen gevraagd het geld zo optimaal mogelijk te laten besteden.

De voordelen van een volledige ten opzichte van een galerij-overkapping in onze ogen zijn:

  1. Het binnenterrein met nieuwe 30 x 60 m. baan wordt ook overdekt, zodat het kunstrijden, shorttrack, curling, ijshockey etc. eveneens droog beoefend kan worden.
  2. Langere openstelling ijsbaan in voor- en naseizoen wordt mogelijk (zelfs zomerijs wordt een optie).
  3. Hal wordt buiten het ijsseizoen bruikbaar voor andere manifestaties.
  4. Aanleggen extra ijsbinnenring, zoals in Heerenveen en Berlijn, eventueel later, blijft mogelijk.
  5. Er behoeven voor de kap geen funderingspalen te worden geheid op het binnenterrein.
  6. Er komen geen zicht beperkende kolommen aan de binnenkant van de 400 m. baan.
  7. Er is geen onderzoek meer nodig naar windeffecten (andere banen met een galerijkap, zoals Alkmaar hebben nog veel last van de wind).
  8. Er is geen condensprobleem, zoals o.a. op de ijsbanen in Alkmaar en Deventer.
  9. Men krijgt veel betere ijscondities, waardoor Haarlem net als vroeger weer tot een van de snelste banen gaat behoren.
  10. Door stilstaande lucht behoeft er veel minder energie gestoken te worden in de koeling van de ijshockey- en 400 m. baan.
  11. Het ijs blijft langer goed, dus er hoeft minder gedweild te worden.
  12. Er is totaal geen geluidsoverlast meer voor bewoners in Bloemendaal en de leerlingen in de schoollokalen van het CIOS (in aanbouw).
  13. Men hoeft later niet opnieuw te investeren in het, dan veel duurder, overkappen van de baan op het middenterrein. Deze behoefte zal er zeer snel komen!
  14. De exploitatie zal aanmerkelijk verbeteren.

Daglichttoetreding is eenvoudig te realiseren, koeling van de bestaande ijsbaan met andere koelvloeistof met nieuwe pomp is mogelijk, de hoogte boven maaiveld kan volgens het nieuwe bestemmingsplan beperkt blijven tot 15 m. en aansluiting op het bestaande entree-verzamelgebouw is ook goed oplosbaar.

Raadsvergadering, 9 april jl.

Het resultaat was dat in de Raadsvergadering van 9 april jl., met een raadzaaltribune vol ijsclubleden, er uitgebreid aandacht aan de alternatieve plannen werd besteed. Het voorstel van B&W op het oude plan werd na twee schorsingen goedgekeurd, dus het krediet van 4,2 miljoen werd verstrekt. De boodschap daarbij was duidelijk: ook de Gemeente staat open voor optimalisering van de plannen. Bovendien deed wethouder Barnhoorn de toezegging te onderzoeken of de ammoniakkoeling vervangen kan worden door een milieuvriendelijker (subsidiabel) systeem, bijvoorbeeld met koolzuurgas CO² en dat voortaan bij grotere projecten Europees aanbesteed zal worden. Dat laatste geldt dus niet meer voor de ijsbaan.

Vervolgens kregen wij (Karel Rietveld en toen ook Victor van den Hoff en ik) gelegenheid om in de SKK vergadering van 16 april jl. de GeoDomeDesign plannen nogmaals toe te lichten. Met nadruk hebben wij de SKK er op gewezen, dat galerij-overkappingen in de practijk zeer slecht voldoen en dat in Haarlem niet opnieuw die verkeerde keuze gemaakt moet worden.

Oktober 2004?

Als wij het goed hebben begrepen gaat de SKK nu de komende weken onderzoeken of de gehele overkapping alsnog haalbaar is, waar wij overigens van overtuigd zijn. Men streeft ernaar dat het geheel gerealiseerd wordt in het gesloten seizoen van 2004 en de mooiste ijshal van Nederland dan in oktober 2004 geopend kan worden. Wij houden u op de hoogte.

Tot zover het verslag van de Werkgroep, waarin meededen Ger, Lou, Danny, Tjarda, Jelmer, Vanja, Jerry, Karel, Victor en Ton.