Over Klaas Pander

(geb. 7-12-1867 , ovl. 22-12-1940)

Van Pim Mulier en Jaap Eden weten we hoe hun (sport)levens eind 19e eeuw en begin twintigste eeuw zijn verlopen. Hun verdiensten en prestaties zijn voldoende bekend. Klaas Pander, tijdgenoot en sportmaat van Mulier, opleider-begeleider van Jaap Eden heeft even zovele sportprestaties verricht (of misschien wel meer) , maar is op de achtergrond geraakt en dat is onterecht.

Het jaar 2015 is , in zekere zin, een bijzonder jaar om deze Haarlemse sporter voor het voetlicht te halen, want;

  • het Pim Mulier 150 jaar werd met dit evenement afgesloten.
  • Jaap Eden debuteerde in 1890 als wedstrijdrijder.
  • begin februari van dit jaar was het 98 jaar geleden dat Jaap Eden overleed op de haast jonge leeftijd van 51 jaar.
  • Klaas Pander groot sportman, leermeester van Jaap Eden en bijna wereldkampioen- overleed op 22 december 1940.

Naast de gemeenschappelijkheid van (wedstrijd)sportbeoefening hadden de mannen ook met elkaar gemeen hebben dat zij lid van de Ijslcub voor Haarlem e.o waren.
Ooit heeft op voorstel van oud-voorzitter Hans Huijzer de Ijsclub een wedstrijd om “den Lion van ijs” georganiseerd . Elk ijsclublid mocht proberen de 1500m tijd van Jaap Eden te verbeteren, maar dan moest het sneller zijn dan 2min. En35 sec. Dat leek een makkie, maar velen hadden daar – met veel beter materiaal – nog grote moeite mee.
Sportman Klaas Pander was Eden voorgegaan met een indrukwekkende reeks van sportprestaties.
Om die voor iedereen eens in beeld te brengen volgt hierna een overzicht.

Sportieve prestaties Klaas Pander periode 1886- 1893

Zwemmen, lopen, schaatsen,wielrennen,pikeur

1886 Zomer: Begin sportcarrière als zwemmer in wedstrijden in Amsterdam en Haarlem.
1886 Oktober: Deelnemer atletiekwedstrijden op het sportterrein ‘achter het Rijksmuseum’ in Amsterdam, o.a. derde op de mijl achter twee Belgen; tijd 5.38.6, op dat moment officieus Nederlands record.
1887 Januari: Derde bij het eerste internationale ‘open’ kampioenschap hardrijden op de schaats voor amateurs, bij Slikkerveer; winnaar de Engelsman Tebbutt.
1887 Oktober: Deelnemer atletiekwedstrijden Amsterdam, eindigt op de 100 m. achter de Engelsman MacInnes.
1888 Maart: Winnaar van de schaatswedstrijd van Haarlem en Omstreken op de nieuwe baan bij Overveen, mijl in 3.45.5, op dat moment officieus Nederlands record.

Winnaar van de eerste Nederlandse -Internationale afstandsrit- Haarlem-Leiden (schaatsmarathon) over 29 km., eindigend vóór Pim Mulier.
1888 Augustus: Debuut als baanwielrenner bij de ‘Prinsessewedstrijden’ op de baan in Amsterdam; lid van de Kennemer Wielervereeniging uit Bloemendaal.
1888 December: Debuut als voetballer bij Mulier’s H.F.C., speelt daar als half-back tot 1897.
1889 Augustus: Tweede 3 km. hardlopen achter Jibben op de wielerbaan van Nijmegen.
1890 Juli: Winnaar 1 mijl hardlopen op het sportterrein ‘De Phoenix’ in Haarlem.
1893-1894 Pikeur in paardendraverijen.

Belangrijkste prestaties Schaatsen

Rijksmuseum18891889 Januari: Gedeeld derde, met de Amsterdammer Jurrjens, bij het eerste officieuze WK allround van de Amsterdamsche Sportclub op het Museumterrein, achter de Rus Panshin en de Amerikaan Donoghue.
1889 Januari: Winnaar met Jurrjens en Couvée van de schaatsinterland tegen Duitsland in Hamburg; winnaar van de mijl.(*)
1889 Februari: Winnaar van de 2 mijl bij de semi-interland Nederland-Friesland, Amsterdam.
1889 Maart: Winnaar van de 5 en 10 mijl bij nationale stayerswedstrijden in Amsterdam.
1889 December: Met de Fries Kingma door de schaatsbond uitgezonden naar St. Moritz voor het eerste Nederlandse trainingskamp ooit.
1890 Januari: WK allround in Amsterdam, wint ½ mijl en mijl, waarna het toernooi mislukt en de meeste rijders de strijd staken vanwege een influenzagolf.
1890 Maart: Neemt op uitnodiging deel aan het jaarlijkse Scandinavische schaatstoernooi in Stockholm, komt thuis met persoonlijke records op de mijl en de 5 km.
1890 December: Wedstrijddebuut van Jaap Eden in Haarlem (kortebaan) en Abcoude, o.l.v. Klaas Pander, die in Abcoude wint op de mijl. Winnaar van de mijl in Edam.
1891 Januari: WK allround in Amsterdam, tweede achter de Amerikaan Joe Donoghue. Wint een wedstrijd over 1 mijl op de Paterswoldse Plassen bij Groningen. Derde op de officieuze EK in Hamburg, waar Jaap Eden internationaal debuteert.
1891-1893 Trainer-coach van Jaap Eden. Febr. 1892 Eden winnaar van de Orange Cup op de fens bij Cambridge. Jan. 1893 Eden de eerste officiële wereldkampioen allround van de I.E.V. in Amsterdam.

(*) (Nb. Aanvankelijk bestonden de schaatsafstanden in Engelse mijlen,doch na oprichting van de I.E.V (de latere I.S.U) zijn de metrieke afstanden ingevoerd).

Belangrijkste prestaties Wielrennen

1889 Zomer: Winnaar Kralingen, 4 mijl; Haarlemmermeer, 4 km.; ’s-Hertogenbosch, 7 km. Geponsord met Sparkbrook rijwielen door rijwielbouwer B.A. Jansen te Den Bosch.
Nederlands kampioen tandem op de weg, 50 km. bij Maastricht, met G.A. Wackwitz.
1890 Zomer: Winnaar Amsterdam, 1 mijl driewielers. In juni Ned. record ‘veiligheidswielers’ op de mijl in Amsterdam. Nederlands kampioen tandem op de weg, 50 km. bij Breda, met W. DelBaere.
1891 Oktober: Nederlands kampioen tandem op de weg, 50 km. bij Amersfoort, met DelBaere.