Harry Falke 29 november 1936 – 27 december 2023
Het is bijna ondoenlijk om het in dit ‘In Memoriam’ bij een korte terugblik op zijn (schaats)leven te laten. Daarvoor is het aantal gebeurtenissen en ontwikkelingen gewoon te veel.
Wij moeten ver terug in de geschiedenis van het schaatsen in de regio Haarlem. Zo zijn er begin zestiger jaren drie ijsclubs; de ‘IJsclub voor Haarlem e.o’., de ‘IJsvereeniging Haarlem e.o’., en de ‘Hardrijdersclub’. Deze laatste kwam voort uit de Haarlemse afdeling van de NVBHS*
De clubs fuseerden in maart 1968 met onze IJsclub en hadden één gezamenlijke wens: de bouw van een kunstijsbaan in Haarlem. Aan het bestuur werden toegevoegd de heren H.G. Falke, C. Mantje en J. Verharen (allen van de Hardrijdersclub).
Tevens wordt in die tijd de Stichting Kunstijsbaan Kennemerland opgericht met als bestuursleden een groot aantal van de net gefuseerde vereniging. Ook leert Harry in die tijd zijn toekomstige vrouw Akke kennen en het stel krijgt later twee dochters: Reina en Sigrid. Uiteraard schaatsen zij allen.
In 1971 neemt Harry de voorzittershamer van de IJsclub ter hand en krijgt ondermeer als uitdagingen: de verwachte groei van het ledenaantal als gevolg van de toekomstige aanleg van een kunstijsbaan -waarvan hij een groot voorvechter was- , de bouw van een nieuw clubhuis aan de ijsbaan, de verdere ontwikkeling van het hardrijden en niet te vergeten de verwachte opkomst van de niet-wedstrijdgerichte schaatsers, de zogenaamde recreanten. Daarnaast moest de club werken aan haar eigen toekomst, wat betekende inspanningen gericht op de jeugd. Zelf fungeerde Harry binnen de IJsclub ook als hardrijtrainer.
Begin zeventiger jaren organiseerde het Zuiderdistrict van de KNSB schaatslessen voor de basischooljeugd. Dit initiatief wordt door de IJsclub overgenomen en er worden schaatslessen georganiseerd onder de naam “Winterkoninkje”. Drijvende krachten daarin zijn Harry en Erno van Markus, die immers in het onderwijs zat. Later werden zij opgevolgd door Ger Mantel. De begeleiders gaven instructie aan de hand van een “krakkemikkig” boekje dat Harry in elkaar had gezet. De meer dan 600 kinderen gingen met bussen naar Alkmaar of naar de Jaap Edenbaan. De Haarlemse baan bestond immers alleen nog maar op papier. Als talentje dat uit het Winterkoninkje naar boven kwam kennen we allemaal Yvonne van Gennip en dat was nog in de tijd dat er naar Alkmaar moest worden gereden. Toen Yvonne wat later lid werd van de IJsclub, met nu een kunstijsbaan vlakbij, werd Harry haar eerste trainer en leerde haar dat je weliswaar nog altijd hard kan trainen, maar dat het vooral gezellig moest zijn.
Niet altijd waren er natuurijswinters en dus werden de vleugels uitgeslagen naar het buitenland. Zo nam Harry in 1975 het initiatief om in Noorwegen, in samenwerking met de VVV van Lillehammer, op het Mjøsa-meer een alternatieve Elfstedentocht te organiseren.
Als in 1977 begonnen is met de aanleg van de kunstijsbaan, mobiliseert Harry in zijn functie als voorzitter de nodige leden om te helpen bij de bouw van een clubhuis. Menigmaal moet hij na de duintrainingen roeptoeteren om toch vooral op zaterdagen te komen helpen. Dat het uiteindelijk wel lukte met diverse zeer actieve vrijwilligers, betekende toch wel dat de baan eerder opende dan dat het clubhuis -een oude noodschool uit Noord-Scharwoude- klaar was.
Niet verwonderlijk natuurlijk dat hij ook betrokken was bij de Oliebollenloop en het damesschaatstoernooi om de Kraantje Lek Trofee.
Na ruim zes jaar is het mooi geweest en draagt Harry de voorzittershamer over aan Els Harinck.
In 1978 wordt een 6-tal oud bestuursleden vanwege al hun buitengewone inspanningen met betrekking tot de fusie en de toekomstige kunstijsbaan, door de ALV benoemd tot erelid waaronder Harry Falke. Later zal hij zijn (schaats)inbreng leveren binnen het bestuur van de Stichting Kunstijsbaan Kennemerland. Dat was ook hard nodig toen in 1979 de ijsbaan moest sluiten vanwege verzakkingen en er dankzij de nodige inspanningen en vastberadenheid van het bestuur uiteindelijk in 1983 weer een nieuwe ijsbaan terugkwam.
De IJsclub groeit en halverwege de jaren ’80 gaat het ledental richting 600. Harry -die werkzaam was bij IBM- bood de club een computer aan. Een 256kb apparaat met zo’n vissenoog beeldscherm met groene tekstregels. Het was een uitkomst voor het voeren van de ledenadministratie, die daarvoor nog handmatig met papieren kaartjes werd bijgehouden.
Na twee opeenvolgende èchte Friesche Elfstedentochten waaronder ook Harry als deelnemer, liep het ledental van de club verder op.
Begin jaren ’90 nemen enkele IJsclub Haarlem wedstrijdleden -daartoe gestimuleerd door Aris Dijksman- deel aan de “1st Veterans Speedskating Games” in Frankfurt. Het is een dermate groot succes geworden dat deze internationale schaatswedstrijd uitgroeide tot een blijvend evenement dat vroeg om internationale coördinatie, zodat de nodige organisatorische en bestuurlijke stappen moesten worden genomen. Ook al omdat men wilde aansluiten bij de ISU. De besprekingen en onderhandelingen gingen echter wel in het Engels en Aris leek dat wel wat voor Harry. Tezamen met de Duitse inbreng komt men tot oprichting van de IMSSC.** Bij de gelegenheid van het eerste jubileum van het IMSSC wordt Harry met dankzegging voor zijn inzet benoemd tot ‘Honorary Member’.
Klaar is hij nog lang niet met de schaatssport en van medio december 1999 tot 2010 is hij voorzitter van het Gewest NH-U van de KNSB dat zo’n ruim 160 schaatsclubs tot zijn leden kent. Bij zijn afscheid wordt hij door het Gewest benoemd tot erevoorzitter en tevens eert de KNSB hem met een lidmaatschap van verdienste.
Zijn ambities en gedrevenheid waren groot en daarmee was het voor anderen dan ook niet altijd even makkelijk om met hem om te gaan. Zo kon het op een gewestelijke vergadering met de clubs gebeuren dat er een wat kritische vraag uit de zaal kwam over het beleid of de begroting en dat werd dan door hem niet in dank afgenomen. Die clubbesturen waren daar toch ook om op te komen voor hun clubbelang, maar tegenspraak werd niet of nauwelijks geduld.
Het is 2016 als hij getroffen wordt door een hersenbloeding. Hij werkt daarna hard aan zijn revalidatie en komt nog wel kijken bij de baan als bezoeker. Misschien wel om nog eens te zien waar al die inspanningen uit het verleden uiteindelijk toe hebben geleid.
Enkele jaren later raakt hij geleidelijk de kracht die hij altijd bezat kwijt en net na de Kerst, op 27 december 2023, verwisselde Harry het tijdelijke met het eeuwige.
Onze condoleances gaan uit naar Akke, Sigrid en Reina en verder familie. Wij wensen hen veel sterkte de komende tijd. Zijn afscheid heeft in besloten kring plaatsgevonden.
*) Nederlandsche Vereniging tot Bevordering van het Hardrijden op de Schaats
**) International Master Speed Skating Committee
Lou Hoogewerf